De schaduwzijde van Pre-Workouts: Verboden Ingrediënten

Veel liefhebbers van krachttraining herinneren zich nog de dagen dat pre-workouts met DMAA beschikbaar waren, die een ongeëvenaarde focus boden en je bijna moeiteloos extra gewichten lieten toevoegen aan je routine. Echter, de schaduwzijde van DMAA omvatte ernstige bijwerkingen zoals slapeloosheid, paniekaanvallen, problemen met de concentratie, en in extreme gevallen symptomen die leken op die van ernstige hartkwalen en beroertes. In 2012 werd daarom ook DMAA in heel Europa verboden, waarmee een spotlight werd geworpen op het potentieel gevaarlijke karakter van bepaalde pre-workout ingrediënten. In deze blog duiken we dieper in de regelgeving omtrent verboden stoffen in pre-workouts en onthullen we welke ingrediënten je het best kunt vermijden.

Ingrediënten naar Wetgevingscategorieën

De diversiteit aan ingrediënten in pre-workout supplementen is groot, en vanuit een wetgevend perspectief worden deze ingrediënten doorgaans onderverdeeld in verschillende categorieën. Deze categorisatie is cruciaal voor het begrijpen van de regelgeving die van toepassing is op elk type ingrediënt. De belangrijkste groepen zijn:

• Vitamine en mineralen: vallen onder de categorie voedingssupplementen
• Kruidenpreparaten: hieronder vallen de planten-extracten
• Voedseladditieven: zoals anti-klontmiddel, kleur en smaakstoffen
• Overige stoffen: brede categorie met allerlei voedingssupplementen
• Nieuwe voedingsmiddel: ingrediënten die recentelijk zijn geïntroduceerd in supplementen

In de volgende hoofdstukken zullen we dieper ingaan op de specifieke wetten en voorschriften die van toepassing zijn op deze verschillende groepen ingrediënten.

Vitamines en mineralen

Europese wetgeving: Richtlijn 2002/46/EG is van toepassing, in de bijlage staan de toegestane vitamine en minerale.

Nederlandse wetgeving: De Europese richtlijn 2002/46/EG is opgenomen in de Nederlandse wetgeving Warenwetbesluit voedingssupplementen. Voor vitamine A, D en B6 zijn maximum gehaltes vastgesteld in Warenwetregeling vrijstelling vitaminepreparaten.

Kruidenpreparaten

Kruidenpreparaten in pre-workout zijn mengsels van natuurlijke plantaardige extracten zoals bijvoorbeeld gingseng, rhodiola rosea en rode biet.

Europese Context: Hoewel er geen directe specifieke wetgeving voor plantaardige extracten op Europees niveau is, valt het gebruik ervan onder de algemene Verordening (EG) 1925/2006. Deze regelgeving beoogt de veiligheid en correcte informatievoorziening rondom voedseladditieven te waarborgen.

Nederlandse Wetgeving: In Nederland is het Warenwetbesluit Kruidenpreparaten leidend. Dit besluit stelt dat kruidenpreparaten, mits ze niet als nieuwe kruidenpreparaten worden beschouwd, zonder specifieke toestemming op de markt gebracht mogen worden. Belangrijk is dat deze preparaten geen ingrediënten mogen bevatten die de gezondheid kunnen schaden. Ook is er een expliciete lijst van verboden kruidenpreparaten.

Aantal verboden ingrediënten in kruidenpreparaten wetgeving

Tijdens onze analyse van de regelgeving rondom kruidenpreparaten, stuiten we op enkele opvallende bepalingen:

• Volgens Artikel 4.1f is het verboden om m- en o-synefrine of hun derivaten in de preparaten op te nemen.
• Artikel 4.3 beperkt de hoeveelheid p-synefrine tot maximaal 27 mg.
• Artikel 4.1k: Yohimbe-alkaloïden of hun derivaten zijn uitgesloten van gebruik.
• Tevens is er in Artikel 4.2 een bijlage met planten en schimmels die niet gebruikt mogen worden, waaronder Juglans regia (de walnoten- of okkernotenboom) en Rauwolfia serpentina (Rauwolfia).

Bovenstaande laat maar eens zien hoe diep je moet graven in de complexe regelgeving of ingrediënten verboden zijn. Echter komen wij regelmatig Juglans Regia, Yohimbe (wat Yohimbine is) en Rauwolfia tegen in pre-workouts. Om deze reden staat die op de verboden ingrediëntenlijst.

Aantal verboden ingrediënten in kruidenpreparaten wetgeving

Tijdens onze analyse van de regelgeving rondom kruidenpreparaten, stuiten we op enkele opvallende bepalingen:

• Volgens Artikel 4.1f is het verboden om m- en o-synefrine of hun derivaten in de preparaten op te nemen.
• Artikel 4.3 beperkt de hoeveelheid p-synefrine tot maximaal 27 mg.
• Artikel 4.1k: Yohimbe-alkaloïden of hun derivaten zijn uitgesloten van gebruik.
• Tevens is er in Artikel 4.2 een bijlage met planten en schimmels die niet gebruikt mogen worden, waaronder Juglans regia (de walnoten- of okkernotenboom) en Rauwolfia serpentina (Rauwolfia).

Bovenstaande laat maar eens zien hoe diep je moet graven in de complexe regelgeving of ingrediënten verboden zijn. Echter komen wij regelmatig Juglans Regia, Yohimbe (wat Yohimbine is) en Rauwolfia tegen in pre-workouts. Om deze reden staat die op de verboden ingrediëntenlijst.

Overige ingrediënten

De categorie 'overige ingrediënten' omvat alle ingrediënten in pre-workouts die niet geclassificeerd worden als vitamine, mineraal, kruidenpreparaat of voedseladditief. Deze groep bestaat voornamelijk uit voedingssupplementen die bedoeld zijn als aanvulling op de normale voeding. Voor deze categorie is er geen uitputtende lijst van toegestane of verboden ingrediënten.

Europese wetgeving: De algemene veiligheid en regelgeving voor deze categorie wordt omlijst door Richtlijn 2002/46/EG.

Nederlandse wetgeving: Binnen Nederland valt deze categorie onder het Warenwetbesluit voedingssupplementen, waarin Richtlijn 2002/46/EG is opgenomen.

Het essentiële principe hier is dat een ingrediënt, ongeacht de categorie waartoe het behoort, veilig moet zijn voor gebruik door de consument. In de praktijk wordt waargenomen dat wanneer er te veel klachten binnenkomen bij NVWA, instanties zoals Lareb in Nederland of andere Europese instanties, of wanneer er schokkende onderzoeksresultaten zijn die de veiligheid of gezondheid van consumenten in gevaar brengen, een ingrediënt verboden kan worden.

Nieuwe ingrediënten

De banaming in de wetgeving is breder en wordt vooral gesproken over nieuwe voedingsmiddelen, ook wel bekend als novel foods. Dit zijn ingrediënten die voor 15 mei 1997 niet of slechts in beperkte mate binnen de EU geconsumeerd werden. Deze categorie omvat een breed scala aan ingrediënten en voedingsmiddelen, van nieuw ontwikkelde, innovatieve voedingsmiddelen tot traditionele voedingsmiddelen die buiten de EU worden geconsumeerd.

De Europese Unie heeft een database ''EU Novel Food status Catalogue'' waarin de status van Novel Foods worden bijgehouden.

Europese Regelgeving: De toelating en het gebruik van nieuwe voedingsmiddelen binnen de Europese Unie wordt strikt gereguleerd door Verordening (EG) 2015/2283. Volgens deze regelgeving moeten nieuwe voedingsmiddelen officieel worden goedgekeurd en opgenomen in de Unielijst van toegelaten nieuwe voedingsmiddelen, zoals vastgesteld in Verordening (EU) 2017/2470, voordat ze op de Europese markt mogen worden gebracht.

Nederlandse Regelgeving: In Nederland valt de regelgeving omtrent nieuwe voedingsmiddelen onder de Warenwet, die vereist dat producten de gezondheid en veiligheid van de consument niet in gevaar mogen brengen. Het is de taak van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) om toe te zien op de naleving van deze en de Europese regelgeving.

Bedrijven die nieuwe ingrediënten introduceren

Bedrijven die een nieuw voedingsmiddel, ingrediënt, of een product met een nieuw ingrediënt op de Europese markt willen introduceren, dragen de verantwoordelijkheid om zelf te onderzoeken of hun product valt onder de regelgeving voor nieuwe voedingsmiddelen. Dit vereist een grondige evaluatie en vaak ook wetenschappelijk bewijs om de veiligheid en geschiktheid van het product aan te tonen. Voor ondernemers die overwegen een nieuw ingrediënt op de markt te brengen, is het raadzaam om de relevante richtlijnen en handboek nieuwe voedingsmiddelen zorgvuldig te bestuderen.

Handhaving regelgeving voedingssuplementen

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) speelt een cruciale rol in de handhaving van de complexe regelgeving die zowel op Europees als op nationaal niveau van toepassing is op voedingsmiddelen, inclusief pre-workouts. De NVWA zorgt ervoor dat bedrijven zich houden aan de regels die zijn opgesteld om de veiligheid en gezondheid van consumenten te beschermen.

Een van de grootste uitdagingen voor zowel consumenten als aanbieders is het vaststellen of specifieke ingrediënten al dan niet toegestaan zijn. Dit wordt verder gecompliceerd door het ontbreken van een expliciete lijst met goedgekeurde (positieve) of verboden (negatieve) ingrediënten. Bovendien biedt de NVWA geen individuele advisering over de status van specifieke ingrediënten, wat de onzekerheid vergroot.

Bedrijven die nieuwe ingrediënten introduceren

Bedrijven die een nieuw voedingsmiddel, ingrediënt, of een product met een nieuw ingrediënt op de Europese markt willen introduceren, dragen de verantwoordelijkheid om zelf te onderzoeken of hun product valt onder de regelgeving voor nieuwe voedingsmiddelen. Dit vereist een grondige evaluatie en vaak ook wetenschappelijk bewijs om de veiligheid en geschiktheid van het product aan te tonen. Voor ondernemers die overwegen een nieuw ingrediënt op de markt te brengen, is het raadzaam om de relevante richtlijnen en handboek nieuwe voedingsmiddelen zorgvuldig te bestuderen.

Hoe kan je ingrediënten beoordelen?

Aangezien je op deze blog over verboden ingrediënten terecht bent gekomen, toont dat in ieder geval al je interesse om te ontdekken welke ingrediënten verboden zijn. Om je op weg te helpen, hebben we enkele tips genoteerd die je bij je zoektocht kunnen helpen. Zolang er geen ingrediëntenlijst beschikbaar is, zullen we zelf het onderzoek moeten uitvoeren.

• Download de Suppwijzer-app van Eigen Kracht en check eens de ingrediënten van een pre-workout. Hierin wordt op een objectieve manier aangegeven of een ingrediënt verboden is, doping bevat, überhaupt effect heeft en of het gevaarlijk is.
• Breng eens een bezoekje aan de website van de dopingautoriteit van Nederland. Ze hebben een speciale lijst met verbodenstoffen en de officiële WADA dopinglijst.
• Check eens de status van je ingrediënt in de Novel Food status catalogue.
• Controleer of het ingrediënt is opgenomen in de Unielijst.
• In de pre-workout vergelijker worden zo veel mogelijk pre-workouts met verboden ingrediënten uit de database verwijderd. Ingrediënten die mogelijk doping bevatten, kunnen eenvoudig worden gefilterd door de optie "zonder dubieuze stoffen" aan te vinken.

Verboden ingrediëntenlijst

De onderstaande lijst van verboden ingrediënten is samengesteld met behulp van verschillende bronnen zoals de verbodenstoffenlijst van de Dopingautoriteit NL, de Suppwijzer app, en uitgebreid eigen onderzoek naar specifieke ingrediënten. Hoewel deze lijst met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is samengesteld, is het belangrijk om te benadrukken dat de lijst mogelijk niet volledig is en dat de status van bepaalde ingrediënten kan veranderen. Daarnaast zijn vooral ingrediënten zichtbaar die regelmatig terugkomen in pre-workouts.

• Agmatine / Agmatinesulfaat
• Alpha Yohimbine
• DHEA
• DMAA (geranamine)
• DMHA (2-aminoisoheptaan)
• Juglan Regia
• Kigelia Africana (wordt gezien als DMAA variant)
• Noopept (N-phenylacetyl-L-prolylglycine Ethyl Ester)
• Nor-DMAA
• Octodrine (1,5-dimethylhexylamine)
• Oxilofrine (methylsynefrine)
• Rauwolscine / rauwolfia

Doping bevattende ingrediënten

• Citrus aurantium (bevat octopamine)
• Eria Jarensis
• Octopamine
• Oxilofrine (methylsynefrine)
• ThinFen (Phenylethylamine) ​

De bovenstaande lijst is gebaseerd op de dopinglijst (WADA), maar wij aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor mogelijke schade als de informatie onjuist blijkt te zijn. Als topsporter dien je echt zelf onderzoek te doen om volledig geïnformeerd te zijn en je eigen keuzes te maken.

Dopingvrije keurmerk

Als je een topsporter bent en er zeker van wilt zijn dat je geen verboden stoffen binnenkrijgt via je pre-workout supplementen, overweeg dan producten die het NZVT-keurmerk dragen. Enkele pre-workouts die dit keurmerk hebben ontvangen, zijn onder andere 'Pomp apparaat' en 'Extreme workout V2 en V3' van Clean Nutrition, evenals 'Blackout' van Nyro Nutrition. Het is echter belangrijk om altijd de website van de dopingautoriteit te raadplegen om te bevestigen dat deze pre-workouts nog steeds aan de keurmerk-normen voldoen. Er wordt namelijk per batch gecontroleerd of deze voldoet aan de norm en er kan altijd iets misgaan in het bewerkingsproces.